Mtaguso II wa Vatikano
MTAGUSO II WA VATIKANO
MALENGO YA MTAGUSO WA PILI WA VATIKANO
Muda mfupi baada ya kuchaguliwa papa mwenye heri Yohane XXIII alitangaza uamuzi wake wa kuitisha mtaguso mkuu akiamini kwamba utaweza kuandaa na kusababisha ustawi mpya wa maisha ya Kanisa. Lengo kuu la mtaguso lilikuwa kuliamsha Kanisa likumbuke wito wake na kwa kujifanya upya kwa ndani lipate msukumo mpya wa kimisionari ili kuwatangazia watu wote ujumbe wa milele wa wokovu, amani na umoja.
Tangazo hilo lilitolewa tarehe 25-1-1959. Baada ya maandalizi mtaguso wa pili wa Vatikano ulifunguliwa tarehe 11-10-1962. Vikao vinne vikafanyika mpaka ulipofungwa tarehe 8-12-1965. Kila kikao kilianza Oktoba na kumalizika Desemba ya miaka hiyo.
Kwa kuwa Yohane XXIII alifariki tarehe 2-6-1963, vikao vitatu vya mwisho viliongozwa na mwandamizi wake, Paulo VI, na hati zote kumi na sita zikatolewa chini yake pia kwa kupigiwa kura ya ndiyo karibu kwa kauli moja. Maaskofu na wakuu wa mashirika kadhaa wenye haki ya kupiga kura walikuwa kama elfu tatu, wakiwakilisha karibu Kanisa lote duniani, isipokuwa nchi zile zenye kuwadhulumu Wakristo.
ORODHA YA HATI 16 ZA MTAGUSO
HADHI
JINA LA KILATINI KIFUPISHO YAHUSUYO TAREHE
KATIBA
1. Sacrosanctum Concilium SC Liturujia takatifu 4-12-1963
2. Lumen Gentium
LG Kanisa 21-11-1964
3. Dei Verbum
DV Ufunuo wa Kimungu 18-11-1965
4. Gaudium et Spes
GS Kanisa katika ulimwengu wa kisasa 7-12-1965
MAAGIZO
1. Inter Mirifica IM Vyombo vya upashanaji habari 4-12-1963
2. Orientalium Ecclesiarum
OE Makanisa katoliki ya Mashariki 21-11-1964
3. Unitatis Redintegratio
UR Ekumeni 21-11-1964
4. Christus Dominus
CD Huduma ya kichungaji ya maaskofu 28-10-1965
5. Perfectae Caritatis
PC Kurekebisha upya maisha ya kitawa 28-10-1965
6. Optatam Totius
OT Malezi ya kipadri 28-10-1965
7. Apostolicam Actuositatem
AA Utume wa walei 18-11-1965
8. Ad Gentes
AG Utendaji wa kimisheni wa Kanisa 7-12-1965
9. Presbyterorum Ordinis
PO Huduma na maisha ya kipadri 7-12-1965
MATAMKO
1. Gravissimum Educationis GE Malezi ya Kikristo 28-10-1965
2. Nostra Aetate
NA Uhusiano wa Kanisa na dini zisizo za Kikristo 28-10-1965
3. Dignitatis Humanae
DH Uhuru wa dini 7-12-1965
MAPOKEZI YA MTAGUSO
Wakristo walio wengi walipokea kazi ya mtaguso kwa mikono miwili, na wengi nje ya Kanisa pia waliridhika sana. Kutokana nao yamepatikana matunda mengi, lakini zimejitokeza hata kasoro na shida kwa sababu mbalimbali, hasa kwa kutoelewa wala kutotekeleza sawasawa maagizo yake. Kwa vyovyote hatuwezi kusema yote yaliyotokea baada ya mtaguso yamesababishwa nao, k.mf. maovu yaliyofanywa na baadhi ya mapadri hayamo kabisa.
Pamoja na upinzani wa wazi wa mifumo kadhaa ya kisiasa (ukomunisti na ubepari) na matapo mengine (Wamasoni n.k.) dhidi ya Kanisa, hali ya jumla ya ulimwengu inazidi kuelekea anasa na kuabudu utajiri hata kuzima maisha ya Kiroho. Hivyo ni vigumu kufanikisha mtaguso.
Hata ndani ya Kanisa wengi wamesoma hati zake kijuujuu, wakishikilia upande mmoja na kutojali wa pili. Wengine wamevunjika moyo kuona utekelezaji wa mtaguso unavyokwenda polepole. Wengine wameshughulikia miundo tu ya Kanisa, bila ya kujali fumbo la Kimungu lililomo ndani yake. Pengine umekosekana upambanuzi, k.mf. wengi walipofuata mitazamo ya ulimwengu uliomuasi Mungu badala ya kujadiliana nao ili kuuokoa.
Matatizo yaliyojitokeza baada ya mtaguso yanaonyesha haja ya kuupokea vizuri zaidi, kwa kupiga hatua nne zifuatazo:
1. Hati za mtaguso zijulikane na watu wengi zaidi na kwa dhati zaidi.
2. Zipokewe kwa moyo.
3. Zizingatiwe kwa upendo.
4. Zitekelezwe maishani.
NAMNA YA KUELEWA MTAGUSO
Tukitaka kuelewa vizuri hati za mtaguso, ni lazima tuzizingatie zote 16 zilivyo na zinavyofungamana. Ni lazima pia tutie maanani hasa katiba zake 4, kwa kuwa ndizo hati kuu zinazotuwezesha kuelewa maagizo 9 na matamko 3. Tena hatutakiwi kutenganisha mtazamo wa kichungaji na msingi wa imani wa hati hizo, wala kutenganisha roho ya mtaguso na hati zenyewe. Mwishowe mtaguso ueleweke katika mapokeo ya Kanisa kwa kuwa katika mitaguso yote Kanisa ni lilelile. Hivyo tu tutapata mwanga tunaouhitaji kwa wakati huu.
Tahadhari hizo zote zinahitajika kwa sababu katika kutekeleza mtaguso yamejitokeza maelekeo mawili ambayo yanapingana na kuvuruga hali ya Kanisa. La kwanza linadai mabadiliko yasiyolingana na mtaguso, ingawa wenyewe wanasema ni maendeleo yanayotakiwa na roho ya mtaguso. Maendeleo ya namna hiyo hayakubaliki kwa sababu hayajali mapokeo ya mitume yanayodai imani idumu kuwa ileile. La pili linaambatana na mambo ya zamani, bila ya kujali ishara za nyakati zetu zinazodai mambo mapya pia kwa wokovu wa watu wa leo na wa kesho.
Ni wajibu wa maaskofu chini ya papa kutambua yapi yanajenga na yapi yanazuia ujenzi au pengine yanabomoa Kanisa. Ndiyo kazi inayofanyika hasa katika sinodi (= pamoja-njia, yaani kusafiri pamoja). Kati ya sinodi za ngazi mbalimbali kuanzia ile ya jimbo, muhimu zaidi ni zile za kimataifa zinazofanyika mara kwa mara huko Roma (mtaa wa Vatikano), zikikusanya maaskofu wawakilishi wa nchi zote na baadhi ya wakuu wa mashirika ya kitawa.
JUHUDI ZA KUTEKELEZA MTAGUSO
Kama vile mitaguso mikuu iliyotangulia kupanga urekebisho wa hali ya Kanisa, mtaguso wa pili wa Vatikano pia ujumbe wake hautaweza kuzaa matunda isipokuwa kwa juhudi za muda mrefu. Miaka ishirini baada ya mtaguso kumalizika, sinodi maalumu iliyoitishwa ili kutathmini matokeo yake ilisema wazi kuwa kazi bado sana, kwa namna ya pekee kuhusu kulenga utakatifu kwa waamini wote. Ndiyo maana ilihamasisha tufanye juu chini ili ujumbe wa mtaguso usikilizwe upya katika kila jimbo. Ni lazima tushike jembe kwa kazi hiyo bila ya kuangalia nyuma tukipatwa na matatizo yasiyoepukika.